logo

Projekty

2 0 1 4 
 
 „Wesnianky i hajiwky – ludowe obrzędy Pogranicza” 
          Projekt realizowany przez Stowarzyszenie BALADHORA w okresie od 01.04. do 31.07.2014 r.współfinansowany przez Powiat Sanok w zakresie wspieranie i upowszechnianie kultury w tym:Działania na rzecz rozwoju kultury i sztuki, poprzez organizację imprez kulturalnych….
        Głównym celem projektu było  działanie na rzecz rozwoju kultury i sztuki poprzez organizowanie warsztatów dla dzieci i młodzieży, a także zorganizowanie imprezy kulturalnej dla ukraińskiej społeczności Podkarpacia  w zakresie odtworzenia zapomnianego obrzędu „Wesnianok i Hajiwok” charakterystycznego dla pogranicza Łemkowsko – Bojkowskiego.
W obecnym czasie młodzi ludzie nie do końca nie zdają sobie sprawy z tego, że już „za moment” nie uda się pewnych rzeczy odtworzyć, bo ludzi, którzy jeszcze „pamiętają” jest co raz mniej. 
          Konieczne jest kultywowanie tradycji, odtwarzanie zapomnianych zwyczajów i obrzędów, a także, co najważniejsze – ochrona przed zapomnieniem. 
        Jednym z takich obrzędów jest  prawie już zapomniany obrzęd „zawołania” wiosny, zaplatania „szuma” rozpoczynający się wraz z wiosennym przebudzeniem przyrody (od Zwiastowania) i trwający aż do Zielonych Światek. To „święto” pieśni i korowodów zwane  „Wesniankami lub  Hajiwkami”.
          Dla dzieci i młodzieży zorganizowano warsztaty w celu nauki pieśni obrzędowych powitania wiosny, zaplatania „Szuma” czyli tzw. Wesnianoki i hajiwky, a także kroków korowodów, co pozwoliło wyrabiać u dzieci i młodzieży chęć poznawania kultury własnych przodków i podejmować działania promujące aktywność kulturalną. Dla całej społeczności  naszej miejscowości, wsi sąsiednich,  a także dla ukraińskiej społeczności Podkarpacia  zorganizowano imprezę kulturalną w zakresie odtworzenia zapomnianego, a kiedyś tak charakterystycznego dla pogranicza Łemkowsko – Bojkowskiego obrzędu „Wesnianok i Hajiwok”.
        Na imprezę zaproszono wszystkich  mieszkańców wsi oraz wsi bez względu na język czy wyznanie, co dało możliwość realizacji bardzo ważnego celu tego projektu, a mianowicie: rozwijać i kształcić postawy wzajemnego poszanowania, tolerancji, współistnienia oraz akceptacji różnych kultur i języków, a także umacniać polsko – ukraiński dialog kulturalny na szczeblu regionalnym.

     

  • „Kultura naszym bogactwem – Mokre jakiego nie znacie”

     W  ramch realizowanego projektu"Kultura naszym bogactwem - Mokre jakiego nie znacie" współfinansowanego przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z krajami członkowskimi Unii Europejskiej poprzez projekt Alpy Karpatom realizowany przez Fundację Karpacką – Polska, przy dofinansowaniu Gminy Zagórz:

  • Powstał Zespół śpiewaczy "Śpiwanka",
  • Odbywają się publiczne spotkania tzw. „Wieczornice”,
  • Urządzono i wyposażono salę spotkań tj. zakupiono stoliki świetlicowe    i krzesła oraz zestaw sprzętu nagłaśniającego,
  • Wydano folder promujący  Mokre i region,
  • W przygotowaniu Śpiewnik.
Zespół  ŚPIWANKA wswoim repertuarze ma regionalne pieśni obrzędowe, kolędy, pastorałki  oraz stare, zapomniane piosenki. Przez cały czas trwają poszukiwania zapomnianych pieśni,  ich zapisywanie i nauka śpiewu. Wejdą  one w skład śpiewnika.
Zespół  co tydzień spotyka się na próbach z instruktorem.  Występował na tzw. Wieczornicach,  tj. spotkaniach organizowanych zarówno w świetlicy jak i  w plenerze,  m.in.  na:
-  „Nocy  Świętojańskiej”  nad Osławą 23 czerwca,
-  „Biesiadzie przy ognisku” 26 lipca,  
- Wieczornicy „Obżynkowe pieśni” –  21 września,
-  Wieczornicy „ Kołesa krutiat sia” 12 paździenika,
- Wieczornicy „Czerwona Kałyna”  24 listopada br.
Ponadto „Śpiwanka” wystąpiła gościnnie na Wieczorze Folklorystycznym w Morochowie 7 lipca, na Święcie Kultury „Nad  Osławą” 11 sierpnia  gdzie oficjalnie, publicznie  ogłoszono nazwę zespołu oraz z  jakiego projektu działa. Zespół ma też na swoim koncie tzw. występy „wyjazdowe”. 14 listopada br. Zespół wystąpił w Lublinie, na zaproszenie Towarzystwa Ukraińskiego oraz Bractwa Młodzieży Prawosławnej Diecezji Lubelsko – Chełmskiej, a 16 listopada w Sanoku na „Zapustach Pyłypiwky” na zaproszenie Sanockiego Koła Bractwa Prawosławnego św. św. Cyryla i Metodego.
View the embedded image gallery online at:
https://baladhora.org.pl/projekty#sigFreeId69e9ecb31c

 

 
 
2 0 1 3 
 

• „Krakowska Droga Królewska”

     Projekt realizowany przez Stowarzyszenie Baladhora, finansowany ze środków Powiatu Sanockiego. W ramach projektu zorganizowana została wycieczka tematyczna.

 

• „Cudze chwalicie, swego nie znacie ...” – Pogranicze Łemkowsko – Bojkowskie – jezyk, zwyczaje i obrzędy 

     Projekt współfinansowany przez Gminę Zagórz w ramach realizacji zadania publicznego  w zakresie wspierania inicjatyw edukacyjnych na rzecz mniejszości narodowych służących kultywowaniu zwyczajów i tradycji kultury pogranicza. Realizowany przez Stowarzyszenie Baladhora w Mokrem w okresie od 20.04.2013 do 15.12.2013 r.
     Aby w dzisiejszych czasach, czasach nowoczesności, postępu, komputeryzacji zachować od zapomnienia dziedzictwo kulturowe „skrawka Ziemi” konieczne jest kultywowanie tradycji, odtwarzanie zapomnianych zwyczajów i obrzędów, nauka pieśni, tańców, a przede wszystkim języka przodków. W dobie wielkich zmian i szybkiego tempa życia większość mieszkańców, a w szczególności młode pokolenie zapomina o historii, o tradycji, zwyczajach i obyczajach, o miejscach szczególnych i ważnych dla nich – o swojej „Małej Ojczyźnie”, a także o swoim miejscu w tej społeczności. Dla dzieci i młodzieży samodzielne poznawanie, odczuwanie, zgłębianie wcześniej poznanych faktów, języka, zwyczajów i obrzędów to dobra lekcja wyrabianie poczucia tożsamości narodowej, tolerancji, wzajemnego poszanowania, współistnienia, otwarcia i akceptacji różnych kultur, a także promowanie amatorskiego ruchu artystycznego.
     Odtworzyliśmy zanikające i prawie całkowicie już zapomniane zwyczaje i obrzędy kiedyś występujące na naszym terenie. Mimo iż rodowód ich sięga  czasów pogańskich, wszystkie jednak mają ścisłe  powiązane z chrześcijaństwem i mają swoje odzwierciedlenie w kalendarzu liturgicznym.
     Pierwszy z nich to
obrzęd „Na Iwana Kupała” - zwyczaj palenia sobótki, puszczania wianków wraz z tradycyjnymi pieśniami, tańcami i korowodami. Efekty pracy zostały zaprezentowane dla społeczności lokalnej w trakcie tradycyjnej nocy sobótkowej (przypadającej 6 lipca, zgodnie z kalendarzem juliańskim w dzień poprzedzający święto Nar. Św. Jana Chrzciciela).
     Drugim ważnym i prawie całkowicie zapomnianym (w formie historycznej) jest obrzęd
Obżynki  czyli zwyczaj związany z żęciem pierwszego snopka zboża, żniwowania i dożynania ostatniego, a także poświęcenia kłosów i chleba ze zboża nowego urodzaju. Wszystkie te czynności odbywały się w odpowiedniej scenerii przy tradycyjnych pieśniach, modlitwach i korowodach. Efekty pracy zostały zaprezentowane dla szerokiej publiczności na Dożynkach Gminnych. (jednak tylko częściowo ze względu na ograniczenia czasowe).
     Następnym zwyczajem, który nieomal całkowicie zaginął na naszym terenie jest „święto dziewczęcej doli" czyli "Kateryny". W ten wieczór dziewczęta „zaklinają przyszłość”, wróżą, chcąc się dowiedzieć co je czeka…? Wszystko odbywa się zgodnie z pewnym rytuałem, przy świecach, a patronką jest św. Katarzyna. Któż nie chciałby poznać swojej „doli”?  Wieczór wróżb odbył się w wigilię święta Św. Wielkomęczennicy Katarzyny (6 grudnia zgodnie z kalendarzem juliańskim).
     Równie ważnym zadaniem w ramach działalności na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego realizowanym  przez nas było - sobotnie przedszkole, w którym najmłodsze dzieci poznawały „język dziadków” czyli język regionalny – ukraiński poprzez zabawy, naukę wierszyków, piosenek i korowodów.
     W ramach niniejszego projektu zaplanowano i zorganizowano cykl zajęć, warsztatów i spotkań dotyczących historii, geografii i przyrody regionu, a także wycieczek  oraz opracowano kilka wybranych zwyczajów i obrzędów z udziałem wszystkich chętnych uczniów Niepublicznej Szkoły Podstawowej w Mokrem, dzieci przedszkolnych, uczniów Gimnazjum w Zagórzu, a także młodzieży licealnej z rodzin narodowości ukraińskiej oraz mieszanych, uczęszczających na naukę języka ukraińskiego.  Ponadto przygotowano prezentację tych obrzędów i zwyczajów dla społeczności lokalnej i nie tylko. 

 
 
2 0 1 2
 

• „Razem na ścieżkach tożsamości” 

     Projekt realizowany Realizowany przez Stowarzyszenie Baladhora oparciu o dotację Polsko – Amerykańskiej Fundacji Wolności i Fundacje Bieszczadzką w ramach Konkursu „Działaj Lokalnie 2012”  -  morochow.weebly.com

• Wakacyjny Kurs Jezyka Angielskiego 

     Projekt realizowany Realizowany przez Stowarzyszenie Baladhora we współpracy z Fundacją Karpacką  -  morochow.weebly.com

• „Wokół Baladhory” 

     Partnerstwo w realizacji projektu ze Stowarzyszeniem Na Rzecz Rozwoju Wsi Morochów  -  morochow.weebly.com

 
 
eu